 |
Ismet Pasa diyor ki, "Celal Bey'in dini siyasete alet edebilecegini düsünemedim." Amacim unutulmus, kapanmis bohçalari açmak degil, bunlari Ismet Inönü'nün simdilerde önemi daha da artan bir ilkesini açmak için yaziyorum. Pasa'nin bu ilkesi kendi sözleri ile söyle; "Geçmisle hiç hesaplasmam, pismanligi ilkellik sayarim. Ancak, geçmisten mutlaka ders alirim, aldigim dersleri de kafiyen unutmam." Yasamimda uymaya çalistigim bu sözlerin ikinci bölümü, özellikle devlet yönetimindeki kisilerin kulaginda küpe olmali diye düsünüyorum. |
|
"Biz Demokrat Parti'nin devamiyiz, ben degistim, artik Milli Görüsçü degilim" diyen Basbakan'in kendisi ve Müstesari basta, bürokratlarinin ve önde gelen bazi milletvekillerinin laikligin önemini kavrayamadiklari gün gibi açik. Tayyip Bey ders aldiysa ve içtenlikli ise, o dersin aslini hem kendisinin dogru anlamasi, hem de yanindakilerin dogru anlamasini saglamasi gerekiyor. CHP, 14 Mayis 1950'de Demokrat Parti (DP) karsisinda agir bir yenilgiyle iktidardan uzaklasti. 14 Mayis 1950 yenilgisi, CHP'nin önde gelen kadrolarinin panige kapilmasina yetti. Pasa partiyi yeniden toparlamak için muhalefet lideri olarak mecliste ve daha çok Anadolu'da çalismalarini hizlandirdi. Kasabalara kadar dolasarak laik demokratik cumhuriyet rejiminin aksamadan gelismesi yönünde siyasal konusmalar yapmaya basladi. Su olay, arastirmaci bir arkadasimin yazmakta oldugu kitapta anlatiliyor. Yazar, olayi Ismet Pasa ile dogrudan konusan kisiden dinlemis ve daha önce baska bir belgede yer almadigini söylüyor. Partiyi toparlama çalismalari sirasinda, gittigi Rize'de "nutuk verdikten" sonra, o aksam orada kalmasi gerekir. O tarihte Rize'de, Pasa'nin kalabilecegi bir otel yoktur. Dogal olarak hali vakti yerinde bir CHP'li aile olan Akmehmetler'den Saban Efendi'nin evinde kalir. Aksam yemek sonrasi sohbetin orta yerinde, evin genç üniversiteli damadi Ali Tufanoglu, Menderes hükümetinin laik cumhuriyet ilkelerinden verdigi ödünleri siralayarak Inönü'ye "Pasam nasil ettiniz de düsünmediniz bu olanlari" diye sorar. Pasa, "Çok düsündüm, her seyi teferruati ile tahmin etmek için çok düsündüm. Sadece, Celal Bey'in dini siyasete alet edecegini düsünemedim" der. Simdi baska kitaplarda yer almis ve daha önce de bilinen bir önemli belgeye bakalim: DP, CHP'nin içinden çikmistir. Kurulus nizamnamesi (Parti Tüzügü) hazirlandiktan sonra Genel Baskan Celal Bayar, Ismet Pasa'ya gösterip, onayini almak için köske çikar. Pasa Bayar'a üç soru sorar: "Burada, itikat-i diniyeye riayetkar olunacaktir, maddesi var mi?" Celal Bey yanitlar: "Hayir." Pasa sorar: "Bizim getirdigimiz ilk mektep tedrisatinda bir degisiklige gidecek misiniz?" Bayar, "Hayir" der. Inönü'nün son sorusu, "Uyguladigimiz dis siyaset esaslarinda bir degisiklik yapacak misiniz?" Celal Bayar'in yaniti: "Hayir" dir. Ve Cumhurbaskani Ismet Inönü DP'nin tüzügünü onaylar. Dün aksam çagdas Türkiye'nin çagdas havayollarinda Basbakan Tayyip Erdogan'in çagdasliktan çok uzak bir yakini ile yolculuk yaparken inandim ki ailece, Rize'de yasanmis bu gerçek olayi duymamislar. Okurlarsa onlar da ögrenmis olur ümidi ile yaziya döktüm. |
|