 |
Ismet Inönü, 39 yil önce 25 Aralik’ta yasama gözlerini yummustu. |
|
2012 yili, karsi devrimcilerin, laik demokratik cumhuriyetin temel taslarini sökmek için bütün güçlerini seferber ettikleri bir yil oldu. Hani, Basbakan sik sik “biz muhafazakâr demokratiz, AKP Demokrat Parti'nin (DP), ben de Adnan Menderes’in izindeyiz” der ya, iste onlara bazi önemli gerçekleri animsatmanin tam zamani. Kin ve nefret duygularindan kurtulabilenler için: CHP, 14 Mayis 1950'de Demokrat Parti (DP) karsisinda seçimi kaybederek iktidardan uzaklasti. Bu yenilgi, CHP'nin önde gelen kadrolarinda tam anlami ile bir panik yaratti. Ismet Pasa, partiyi yeniden toparlama çalismalari sirasinda gittigi Rize'de "nutuk verdikten" sonra, orada kalmasi gerekti. O tarihte Rize'de, Pasa'nin kalabilecegi bir otel yok. Dogal olarak hâli vakti yerinde bir CHP'li aile olan Akmehmetler'den Saban Efendi'nin evinde kalir. Aksam yemek sonrasi sohbetin orta yerinde, evin genç üniversiteli damadi Ali Tufanoglu, Menderes hükümetinin laik cumhuriyet ilkelerinden verdigi ödünleri siralayarak Inönü'ye "Pasam nasil ettiniz de düsünmediniz bu olanlari" diye sorar. Pasa, "Çok düsündüm, her seyi teferruati ile tahmin etmek için çok düsündüm. Sadece, Celal Bey'in dini siyasete alet edecegini düsünemedim" der.(*) Sirada, cumhurbaskanligi arsivinde yer alan bir görüsmenin tutanagi var; DP, CHP'nin içinden çikmistir. Kurulus nizamnamesi (parti tüzügü) hazirlandiktan sonra Genel Baskan Celal Bayar, Ismet Pasa'ya gösterip, onayini almak için köske çikar. Pasa Bayar'a üç soru sorar: "Burada, itikat-i diniye’ye riayetkâr olunacaktir, maddesi var mi?" Celal Bey yanitlar: "Hayir." Pasa sorar: "Bizim getirdigimiz ilk mektep tedrisatinda bir degisiklige gidecek misiniz?" Bayar, "Hayir" der. Inönü'nün son sorusu, "Uyguladigimiz dis siyaset esaslarinda bir degisiklik yapacak misiniz?" Celal Bayar'in yaniti: "Hayir"dir. Ve Cumhurbaskani Ismet Inönü DP'nin tüzügünü onaylar. Simdi de benim yasadigim bir Ismet Pasa gerçegine bakalim: 1973 seçimleri sonrasi CHP, uzun yillardan sonra hükümet olma olanagi bulmus ve Ecevit, hükümeti kurmakla görevlendirilmisti. Ismet Pasa'nin ölüm haberini, Korkut Özal, Oguzhan Asiltürk gibi isimlerin oldugu Milli Selamet Parti (MSP)’liler ile Deniz Baykal ile benim de bulundugum bir ortak çalisma grubunun yaptigi koalisyon protokolü görüsmeleri sirasinda almistik. Grubun baskani olan Turan Günes, haber üzerine çok duygulandi ve Ismet Inönü'yü yendikleri CHP kurultayindaki bir anisini anlatti: "Olaganüstü kurultayi Ecevit'çiler kazanmis, Ismet Pasa Genel Baskanligi birakmis ve arkasindan yapilan kurultayda Bülent Ecevit, CHP Genel Baskani seçilmisti. Yogun alkislarla kurultay salonuna girdiginde, Malatya delegelerinin arasinda oturan Ismet Inönü, 1950’de seçimi kaybettiginde iktidari Menderes’e devrettigi gibi, ayaga kalkip önünü ilikledi ve yeni Genel Baskan Bülent Ecevit'i büyük bir saygiyla selamladi.” (*) Ailenin yakinlarindan Murat Kumbasar’in ölümünden önce yazdigi kitabin taslagindan. |
|