|
1-“Çin'in, geçen ay uzaya gönderdigi Çang’i-4 insansiz uzay kesif araci Ay'in dünyadan görünmeyen karanlik yüzüne yerel saatle 10.26'da basarili sekilde inis yapti. Kesif araci inis yaptigi yerden ilk fotografi da gönderdi”.
2-“Türkiye, teknolojik gelismislik siralamasinda 82 ülke arasindan en son siralarda. Böylelikle, Türkiye’nin dijital altyapisinin Birlesik Arap Emirlikleri, Malezya, Katar ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin gerisinde kaldigi görüldü”.
Çin Halk Cumhuriyeti, 70 yil önce 1949’da kuruldu. Ilk halk meclisinin karari ile Mao Ce-Tung Devlet Baskani seçildi. Mao, Komünizmin düsünce ve uygulamalari ile genis ilgi çeken tarihinde en önde gelen liderlerindendir. Marksizm, eski Sovyetler Birliginde Leninizm yaftasi ile Lenin’in, Çin’de de Maoizm adi altinda Mao’nun savlari ile farklilasmistir. Güney Amerika’da Che Guevara ve Castro, Romanya’da Çavusesku, eski Yugoslavya’da Tito hatta Arnavutluk’ta Enver Hoca Komünizme ülkelerine özgün ayriliklar katmak istediler. Ancak, bunlarin geçmiste kaldigi, içerik olarak temel ayriliklarin sekillendigi Marksizm, Leninizm ve Maoizm üzerinde ise, daha uzun yillar kuramsal tartismalarin sürecegi gözüküyor. Bunlardan yasayan siyasal gerçek yalnizca Maoizmdir. Çin’deki büyük degisimin artik Mao ile hiçbir ilgisi kalmadi diyenlerin, Maoizmin özünü anlayamadiklari, ortak görüstür. Dolaysiyla, Bugün dünya ticareti ile ilgili istatistiklere bakarak, Kapitalizmin küresellestigi gerçegi ile Çin’in sosyal-politik yapisini komünizmden kopmus gibi yorumlamak, gerçegi yansitmaz. Emegin en yüce deger oldugu ve adil bölüsümün göreceli de olsa yasama geçirilebildigi Çin’de, son yillarda saglanan kalkinma ve teknolojik gelisme, bütün dünyanin kabul ettigi bir gerçek. Çin'in ihracatinin, 2018’de 1 Trilyon Dolara yaklastigi tahmin ediliyor. Bundan 15 yil önce bu rakam sadece 20 Milyar Dolar düzeyindeydi. Bazi tahminlere göre, gelecek bes yil içinde dünyanin ekonomik açidan patronu olan ABD ile “Dünya Liderligi” yarisini Çin’in kazanacagi hesaplari yapiliyor. ABD Baskani Donald Trump’in baslattigi ticaret savasinin nedeni de bu korku.
1989 baharinda, Tiananmen olaylarindan önce Maoizmi yozlastiriyor diye, bir gecede düsürülen ve bir süre önce ölen Çin Komünist Parti Genel Sekreteri (Devlet Baskani) Zao Zi-Yang ile davetlisi olarak görüsme firsati bulmustuk. Genel Baskanim Erdal Inönü, Hikmet Çetin ve ben, henüz dünyaya kapilarini yeni açan Çin’i ve o açilimi yerinde görmüstük. Devlet Baskani Zao Zi-ang’a bu açilimin ne anlama geldigini sordugumuzda; “Çin halkinin ekonomik ve sosyal haklarinin gelismesi ve genislemesinden baska bir sey degil” demisti.
Maoizmden ödün verilmediginin altini çizmeyi ihmal etmeyen Zao Zi-Yang’in düsürülmesinden sonra gelen, partinin yeni üst kadrosu, hemen ertesi sabah “ekonomik, sosyal ve siyasal konularda baslatilan reformlarin devam edecegini” ilan ettiler. Bugüne kadar süren dünyaya açilimin, o zaman da temelinde daha hizli sanayilesmek ve verimliligi artirmak ve artan ulusal geliri de adil paylasmak vardi. Simdilerde dünyanin birçok ülkesinde oldugu gibi Türkiye’de de Çin mallarina karsi kendi pazarimizi nasil koruyacagimizin tasasi yasaniyor.
Yine de, bugünkü Çin gerçeginin Mao ile ilgisi kaldi mi derseniz, buna “evet” ya da “hayir” la yanit vermenin, çok basit ve kolay olacagini söyleyebilirim. Ancak, bugünkü Çin politikacilari, hala 70 yil önce 1949’da kurulan Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao Ce-Tung’un gerçek torunlari olmayi övünçle alinlarinda tasiyorlar. Keske biz de, 96 yil önce 1923’te laik demokratik Türkiye Cumhuriyetini kuran Mustafa Kemal Atatürk’ü anlamayi ve ideallerine sahip çikmayi becerebilseydik!
|
