|
|
Yillardir Türkiye gündeminin ilk sirasinihep siyaset ve dis politika konulari aliyor. Ekonomik konular, daha açikçasi halkin as ve is derdi sanki siradan ve daha basit konuymus gibi degerlendiriliyor.
Oysa, Ingiltere gibi gelismis bir ülkede bile, Irak politikasinda yanlis yaptigini, kendi partilileri dahil halkin yüzde sekseni bildigi halde son seçimde Blair'in basbakanligini sürdürmesini saglayan oylarin arkasinda ekonominin iyi gitmesi oldugunu herkes kabul ediyor. Bush'un baskisina karsin Irak'ta savas disinda kalarak dogru yaptigi söylenen Schröder ise, issizlik basta, Almanya'nin ekonomik sorunlari yüzünden seçimi kaybetti ve siyasetten de tasfiye oldu.
|
|
Semdinli'den bu yana ana muhalefet liderinin açtigi "millet" ve "alt kimlik" tartismasi, hemen bütün gazetelerin gündeminin basini çekmeye devam ediyor. Aslinda 1984'den bu yana önce "Güneydogu sorunu" daha sonra "Kürt sorunu" diye bu konuyu kamuoyuna yerlestirenler, sosyal demokratlar oldu. 1989'da Baykal'in basinda, benim de içinde oldugum yogun bir çalismanin sonunda hazirlanan raporun ortaya koydugu temel saptamalar ve öneriler bugün tartisilanlarin tümünü bütün geçerliligi ile içermekteydi.
Kimlik tartismasindan tutun da, Kuzey Irak'ta bir federe ya da bagimsiz devlet olasiligini da görebilen o arastirma yüzünden, zamanin hükümeti rapor hakkinda ve hazirlayanlarla ilgili sorusturma açmak istemisti. Bugün kimin kimi suçladigi anlasilmazken on bes yil önce o raporun, açiklikla ortaya koydugu asil gerçegin sahiplerince bile bir yana birakildigi görülüyor. Çünkü o çalisma, asil sorunun temelinde ekonomik nedenlerin yattigini ve bölge insaninin as ve is sorunu çözümlenmeden ayrilikçi eylemin daha da büyüyecegini ortaya koymustu.
Bugünkü haberlerde, yakin gelecekte Barzani'nin Kürdistan bölgesi hükümet baskani olarak Türkiye'ye kabul edilecegi beklentisi yer aliyor. Türkiye'nin bu kabulünün altinda, Kuzey Irakta PKK'nin tasfiyesi için bölgede bir Kürt devletinin o veya bu sekilde taninmasi ve isbirligi yapilmasinin artik bir gerçek oldugu karari, yer aliyor. Aslinda, federe veya bagimsiz böyle bir devletin Irak'in geldigi parçalanma asamasinda da olsa gerçeklesebilmesinin en somut dayanagi bölgenin ekonomik güce sahip olmasidir. Petrol basta, Kuzey Irak'in ekonomik gücü olmasa idi yalnizca etnik ve ulusalci nedenlerle, bunu basarmasi düsünülemezdi. Tarihi dogru okuyanlar için, Osmanli'nin özellikle balkanlardaki gerilemesi ve misaki milli hudutlarinda bir cumhuriyete dönüsmesindeki asil neden, ekonomik ve mali gerçeklerdir.
Demirel ve Ecevit dahil, kisa süre de olsa iktidar sorumlulugu alan liderler, iç politika hesabi ile dillerinden düsürmedikleri etniksel ve milliyetçi söylemlerine karsin, bu gerçegi hep bilmis ve geregini yapmaya çalismislardir. Ceylanpinar Devlet Üretme Çiftliginden baslayan ve yillarca toprak reformu tartismalari ile süren ve Atatürk Baraji ve Gap projesi ile somutlasan diger bütüncül ekonomik uygulamalar, hep bu dogru politikanin somut göstergesidir. Bu gerçegi, terörü araç olarak kullanan ayrilikçilar ve sorunu etnik demokratik hak diye öne çikaran yöre politikacilari herkesten iyi bilir. Böyle olsa da onlar bu tutumlarini, halkin temel gerçegi olan "as ve is" sorunu çözülene kadar sürdüreceklerdir. Daha dün oldugu gibi, en üst düzey askerlerin açiklikla söyledikleri de, hep bu gerçek olmustur. Ben, bölgenin ekonomisinin ülke paralelinde gelismemesinin nedeninin, kaynak sorunu olmadigina inananlardanim. Daha 1970'lerde, dogu ve güneydogu için özel bir kalkinma plani yapilmasi konusundaki savasimlarin içinden gelen biri olarak, ülke yönetiminde sorumluluk alan herkes gibi benim de gördügüm, "inançli ve kararli bir liderlik" eksikliginin bugün hâlâ sürüyor olmasidir. Ülke bütünlügünü tartisilir olmaktan çikarmak için; kalkinmayi istikrarli bir sekilde sürdürmek ve ülke gelirinin yurt düzeyinde ve yurttaslar arasinda olabildigince adil bölüsülmesini saglamak gerekir. Sürüp gitmekte olan sorunlarin ve tartismalarin hepsi de, bu gerçegin yansimasidir. |