|
Baska bir tarihte Pasa'nin bu sözlerinin devami var; "Gençlerin idealist olmasi, vatanin gelecegi için büyük bir temeldir. Bizim ideallerimiz, vatan ve millet hizmetinde toplanir. Ahlak ve karakter saglam olmadikça, cemiyette köklü bir hizmet görülmez".
1973'ün o buz kesen 25 Aralik günü Ismet Inönü'nün ay yildizli bayraga sarili tabutunun arkasinda yürürken, çocuklugumda bilincime kazinmis anilarimi bir kez daha yasamistim:
1948 yilinin mayis ayinin bir gecesi disarida siddetle yagan yagmurun, ülkenin yoksul yörelerinde -bugün hâlâ oldugu gibi- can aldigini, ertesi sabah görmüstük.
Henüz ilkokuldaydim, Amasya'da sel felâketinde 118 kisi yasamini yitirmisti. Bugün 75 milyona yaklasan nüfusumuz, o tarihte 20 milyonun altinda, Amasya'ninki ise 13 bin dolayinda idi. Henüz Devlet Su Isleri kurulmamisti ve Anadolu'da selden korumaya yönelik gerçek anlamda bir tek yatirim bile yoktu. Kullarinin sele kapilip kapilmayacagi, Tanri'nin takdirine kalmisti.
1950'de yapilan nüfus sayimina göre okur-yazarlik orani yüzde 30'larda idi. Bugün 125 milyar dolar olan devlet bütçesi, o tarihte 500 bin dolardan daha azdi. Bugün 3 milyonu asan üniversitede okuyan ögrenci sayisi o zamanlar 20 bini bile bulmuyordu.
Selden iki gün sonra Valilik tellal bagirtarak; "Milli Sef Ismet Inönü'nün felâket dolayisiyla Amasya'ya gelecegini" ilan etti. Sehirden birkaç km. uzakta olan istasyonda, Beyaz Tren'in Cumhurbaskani'na yarasir agirlikta karsilanisinda duydugum heyecani bugün gibi animsiyorum.
Ismet Pasa trenden indi, acili kalabalik kendisini sessiz, saygili bir sekilde arasina aldi ve kente yürünmeye baslandi.
Nasil oldu, hiç bilmiyorum, kendimi Pasa'nin hemen saginda buldum. Bir ara Ismet Pasa sag elini basimin üstünde koydugunda, sevincimden gülmek istedim ama gülemedim. O sicakligin altinda, büyüklerimin Ismet Pasa'ya karsi güven dolu sevgisini yüzlerinden okudugumu hiç unutmam.
Yillar sonra 1973'te, Adana'dan milletvekili seçildim. Meclis kürsüsünde yemin ederken, CHP'nin alti okuna bagliligimin aslinda; çagdas demokrasinin gelismesi ve Türkiye'nin adalet içinde hizla kalkinmasi için çalisma inanci oldugunu daha iyi anladim.
CHP uzun yillardan sonra hükümet olma olanagi bulmus ve Ecevit hükümeti kurmakla görevlendirilmisti. Ismet Pasa'nin ölüm haberini, Korkut Özal, Oguzhan Asiltürk gibi isimlerin oldugu Milli Selamet Partililerle, Deniz Baykal ve benim de bulundugum bir ortak çalisma grubunun katildigi koalisyon protokolü görüsmelerinde almistik. Grubun baskani olan Turan Günes haber üzerine çok duygulandi ve Ismet Inönü'yü yendikleri CHP kurultayindaki bir anisini anlatti:
"Büyük çekisme sonunda Ecevit CHP Genel Baskani seçilir. Yogun alkislarla kurultay salonuna girer, delegeler arasinda oturan Ismet Inönü, ayaga kalkip önünü ilikler, Genel Baskan Bülent Ecevit'i saygi ile selamlar".
Erbakan'la yapilan o koalisyonun anlasma belgesinde, Ismet Pasa'nin laiklikten asla ödün vermemesini "Tarihi yanilgi" olarak degerlendiren bir saptama yer aliyordu. 12 Eylül Darbesinden sonra CHP'liler olarak "nerede hata yaptik" diye tartistigimiz bir gün yine Turan Hoca'nin ders verir gibi Ismet Pasa'nin su sözlerinin altini çizdigini de hiç unutmadim:
"Bir sergüzestînin bir kez basarmasi, onun sergüzestîligini ortadan kaldirmaz".
10 yasimda Amasya'da istasyon yolunda basimi oksayan Pasa'nin, yillar sonra CHP milletvekili olarak 'salindan tutmak' benim için engin bir onur olmustu.
Ölümünün 32. yildönümü dolayisi ile ulus devlet, Lozan, ulusal bütünlük, ulusal kalkinma, alt kimlik-üst kimlik, yolsuzluk, yozlasma ve elbette laik demokratik cumhuriyet tartismalarinin sürüp gittigi su günlerde, genç kusaklara Pasa ile ilgili bulduklari her yayini ve kaynagi okuyup degerlendirmelerini ve Ismet Inönü'yü dogru ve iyi anlamalarini ögütlüyorum. |
