|
Hakli çiktim diye degil, sonuçlari yorumlamak için yeniden yazmak yerine o yazimi güncellestirmem gerektigini düsündüm.
Artik herkes bu seçimin yerel seçim olmaktan çiktigini açikça görmüs oldu. Istanbul, Antalya, Sivas, Adana ve Urfa gibi yerlerde adaylarin özelliklerine bagli olarak çikan sonuçlar, Türkiye genelinde partilerin durumunu ve gelecege dönük yorumumuzu etkilemez. O nedenle 30 Mart günü, kimin nerede belediye baskanligini kazandigindan çok, genel oyu gösteren "il genel meclisi seçimi" sonuçlari üzerinde yogunlasmak gerekir.
Seçime bir hafta kala anketlerden ve genel baskanlarin dilinden, AKP'nin bir ay önce sanilanin altinda oy alacagi anlasilmisti. Zaten, yüzde 40'in altinda kalacagini Basbakan da kabullenmis gözüküyordu. Peki, onun kaybettigi oylar ne oldu. Bölgelere ve illere göre degisiyor. Ilk görülen AKP'den giden oyun büyük oranda ana muhalefet CHP'ye gitmedigidir. Genel Baskan'in degerlendirmelerinden, CHP'nin yüzde 20 ile 24 arasinda bir yerde olacagi izlenimi çikiyordu. Yüzde 23 oldu. Adana, Ankara, Erzurum, Kayseri, Içel ve Konya gibi büyük kentlerde MHP ve Saadet Partisi (SP) son üç haftada oylarini önemli oranda artirmis gözüküyordu. Sandiklar bunu dogruladi. Güneydogu'da DTP'nin Diyarbakir basta, elinde olan belediyeleri koruyacagini, büyük çabasina karsin AKP'nin bekledigi oyu alamayacagini bekliyordum. Genel oy açisindan sonuç öyle çikti. DTP Türkiye genelinde de, 2007'deki oyunu korudu. Son seçime katilan ve toplam yüzde 10 dolayinda oy alan eski büyük partilerin, bagimsizlarin ve yelpazenin sag ve sol ucundakilerin yine buna yakin oy alacagini varsaymistim. Seçimden sonra gündemde en çok ilgi çekecek konu, MHP, SP ve belki DSP'nin alacagi oylar olacak diye yazmistim. Simdi buna yüzde 4 oy alan DP'yi de eklemem gerekiyor.
Bu sonuçlar, elbette Basbakan Tayyip Erdogan'in politikasini, hükümet etme tutum ve tavrini çok etkileyecektir. CHP Genel Baskani için bir sey degismez.
Gelecek seçime parti yine onun genel baskanliginda gidecektir. Ancak daha önemlisi, erken genel seçimi ve getirecegi sonuçlari herkesin iyi hesaplamasi gerekir. Özellikle SP'nin kendi beklentisi olan yüzde 6-9 arasinda bir oy almasi (yaklasik olarak aldi), AKP tabanindaki milli görüs çizgisinden gelenlerin yuvaya dönmeye basladiklari seklinde yorumlanmalidir. Bu ise AKP'yi sürdürdügü ilimli Islam politikasini yeniden degerlendirmeye zorlayacaktir. Bir de, MHP'nin oy artisi gerçeklesirse (fazlasi ile gerçeklesti), 2007 seçiminde MHP'ye oy kaptirmadigini sanan Tayyip Erdogan'in bu kez daha çok Türk-Islam sentezi çizgisine dogru yönelmesi beklenir.
AKP'nin 2002'de yüzde 35 ile baslayan iktidar serüveni 2004 yerel ve 2007 genel seçimlerinde oyunu artirmasiyla sürdü. Bu yolda, özellikle Tayyip Erdogan'la CHP Genel Baskani arasinda, kimlerine göre bilerek tirmandirdiklari gerilim politikasi yüzünden halkin, ikisinden birini seçmek durumunda birakildigi söylenebilir. Bunun sonucu bu ikilinin her üç seçimde politik gündemi daha çok kisisel ve soyut konularda tikamis olmasinin, AKP'nin isine yaradigini da kimse yadsiyamaz.
Baslangiçta ekonomik kriz için "teget geçti" derken Basbakan, seçime kadar halki uyutacagini sanmisti. Ne var ki, gecikerek de olsa asinin, isinin derdine düsen halk görülüyor ki, 29 Mart'ta tam olmasa da AKP'den hesap sorma kararinda oldugunu gösterdi. Ancak, bu sonuçlar, son dönemde sertleserek ve dedigim dedik anlayisi ile "mutlak hâkim" rolünü oynayan Tayyip Erdogan'in gelecek genel seçimde "asil faturayi" partisi ile birlikte ödeyecegini açikça gösteriyor.
Bu gerçegi Tayyip Erdogan'in da gördügü, seçim sonuçlarini yorumladigi konusmasindan anlasiliyor. Eger 2011 Temmuzunu beklerse AKP'nin tek basina hükümet olma olasiligi bence biter. Çünkü iktidarin bu seçimde oy yitirmesine yol açan baslica neden ekonomik kriz olmustur. Önümüzdeki iki yil daha Türkiye'de halkin asil derdi olan as ve is sorununun çok daha kötülesecegini Basbakanlik'ta oturan birisinin görmemesi düsünülemez. Genel oyun dagilimini kendileri açisindan dogru okuyacagini söyleyen AKP Genel Baskani'nin, 2011'de tek basina hükümet kuramayacagini görebilecegini saniyorum. Bu da, sonbaharda bir erken seçim olasiligini gösteriyor demektir. Elbette Tayyip Erdogan'in partisine yani milletvekillerine böbürlendigi gibi sözünü geçirebilirse!
|
