|
Meselâ siz insani eski aliskanliklarindan vazgeçirmek, iradesini ilimle, sagduyuyla bagdasacak tarzda düzenlemek istiyorsunuz. Fakat insanlarin degismesi için sadece imkân demeyelim de, mecburiyet oldugunu nereden biliyorsunuz? Insan iradesinin bu derece islaha muhtaç oldugu hükmünü neye göre veriyorsunuz? Kisacasi, böyle bir islahin insana gerçekten fayda saglayacagina nasil karar verdiniz? Açik konusalim: Aklin ve aritmetigin destekledigi gerçek, normal çikarlara karsi gelmemenin insan için daima faydali oldugundan, hepimiz için bir kanun sayilacagindan neden bu kadar kuvvetle eminsiniz?
Simdiye kadar bu bir tahminden ibaretti. Bunu mantik kanunu kabul etsek bile insanliga uygulanabilecegi söylenebilir mi? Belki de beni deli saniyorsunuz beyler? Müsaade buyurun açiklayayim. Insanin yaratilisindan yapiciliga, onu suurlu olarak gayesine ulastiracak bir mühendislige, yani daima nereye dogru olursa olsun kendine yol açmaya mahkûm edilmis bir mahlûk oldugunu kabul edelim. Serbest meslekte çalisanlar (politikacilar)(*) umumiyetle akildan yana zügürt olmakla beraber açmaya ugrastiklari yolun hemen hemen her zaman gelisigüzel gittiginin farkindadirlar.
Ama önemli olan istikamet degil, yolun varligi ve akli basinda evlatlarimizin mühendislik sanatini ihmal etmeyerek uslu akilli çalismalaridir... Insan yapicidir, yani yeni yollar açmayi sever; bu, su götürmez bir gerçektir. Fakat neden acaba bir yandan da yikmaya, her seyi kaos haline getirmeye bayilir? Söyleyin bakalim niçin?”
* * *
Bunlar benim degil, Dostoyevski’nin sözleri. “Yeraltindan Notlar” basligiyla, Nihal Yalaza Taluy’un Rusçadan çevirisini okurken, aklima Basbakanimiz R. T. Erdogan geldi. Gerçekten beynimi zorlamama karsin nedenini çikaramadim. Belki son iki haftadir yazilarimda üzerinde durdugum, AKP Genel Baskani'nin su iki cümlesi beni bu çagrisima sürüklemis olabilir: Erbakan Hoca'nin müridi oldugu yillarda söyledigi, “Demokrasi bizim için amaca götüren sadece bir araçtir” ve basbakanliginin ilk yilindaki “Degistim, milli görüsçü degilim, muhafazakâr demokratim” sözü. Bunlara bagli olarak, her seçim sonrasi parti balkonundan “yola devam” diyerek, içeride 18 yasini geçmis yurttaslarimizin yarisiyla, çevremizde ise tüm komsularimizla tirmandirdigi çatismali ortamin bende yarattigi endise ve karamsarligin sonucu da olabilir... Dostoyevski'nin bütün yaratici gücünü insana ve insanin kaderi temasina adadigini bildigim için olsa gerek, bu sözleri bana, ülkemizin en öndeki kisisini çagristirdi saniyorum. Ola ki, siz saçma bulabilirsiniz! Ama yine de önyargili olduguma yormayiniz.
|
